به منظور ثبات رویه درخصوص بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی از کلیه کارفرمایان ، بخشنامه تنقیح ، تلخیص و تجمیع بخشنامه و دستورالعمل‌های حوزه بازرسی کارگاهی صادر گردیده است . متن کامل بخشنامه به شرح زیر می باشد :
« بخشنامه تنقیح ، تلخیص و تجمیع »
حوزه معاونت بیمه‌ای
موضوع: تنقیح ، تلخیص و تجمیع بخشنامه و دستورالعمل‌های حوزه بازرسی کارگاهی
معاونین محترم / مدیران کل مستقل ستادی
مدیران کل تأمین اجتماعی استان
در اجرای مواد (۳۶)، (۳۹)، (۴۷)، (۱۰۱) و (۱۰۲) قانون تامین اجتماعی و به منظور ایجاد رویه واحد و روان‌سازی و تلخیص بخشنامه یک جدید بازرسی، شناسایی کارگاه‌ها و بیمه شدگان، صحت سنجی لیست‌های ارسالی از سوی کارفرمایان کارگاههای حقیقی و حقوقی (دولتی، خصوصی و اجرای آرای صادره از سوی مراجع قضایی، این بخشنامه جایگزین بخشنامه قبلی بازرسی کارگاه‌ها می‌گردد و نظر واحدهای اجرایی را به رعایت و اجرای دقیق موارد ذیل معطوف می‌دارد.
بخش اول- طبقه‌بندی کارگاه‌ها و اولویت‌های تعیین‌شده در صف برنامه ریزی روزانه بازرسان
الف) طبقه‌بندی کارگاه‌ها براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی :
کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی از نظر نحوه انجام بازرسی به شرح ذیل طبقه‌بندی می‌گردند:
گروه اول: کارخانجات و کارگاههای بزرگ (بالای پنجاه نفر کارگر) که صورت مزد و حقوق بیمه شدگان را ارسال می‌نمایند.
گروه دوم: کارگاههای دارای کارگر (کمتر از ۵۰ نفر کارگر) که صورت مزد و حقوق بیمه شدگان را ارسال می‌نمایند.
گروه سوم: کارگاههای دارای بیمه‌شده که صورت مزد و حقوق کارگران را به سازمان ارسال نمی‌نمایند.
گروه چهارم: کارگاههای تعطیل فاقد فعالیت و فاقد کارگر.
ب) اولویت‌های تعیین‌شده صف برنامه ریزی روزانه بازرسان براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی :
در منوی برنامه ریزی روزانه بازرسان ۴ نوع صف بازرسی به شرح ذیل طراحی‌شده است:
- برنامه ریزی روزانه بازرسان
٢. درخواستهای ثبت‌شده (بازرسی‌های تحقیقی).
٣. درخواستهای ارسالی از سیستم نام نویسی متمرکز کارگاه و پیمان .
۴. درخواستهای ارسالی از سامانه خدمات غیر حضوری.
سیستم بازرسی الکترونیک به صورت هوشمند و بر اساس اولویت‌های تخصصی تعیین‌شده ذیل، بازرسی از کارگاه‌ها را در صف برنامه ریزی روزانه بازرسان قرار میدهد.
- کارگاههای گروه دوم (حداقل هر شش ماه یکبار).
- کارگاههای گروه سوم (حداقل هر چهار ماه یکبار).
- کارگاههای مشمول کمک دولت (حداقل هر چهار ماه یکبار).
- کارگاههای فصلی (حداقل هر فصل یکبار).
- تغییرات لیست (در خصوص نفرات، میزان دستمزد و روز کار کرد و اعمال ماده (۳۹) قانون تامین اجتماعی.
- کارگاه دارای بیمه‌شده جدید بالای ۵۵ سال در آخرین لیست ارسالی.
- لیست‌های حق بیمه کارگاههای حداقل یک نفر بیمه‌شده با کار کرد کمتر از ۱۰ روز
- درج عدم حضور و عدم اشتغال بیمه‌شده در بازرسی قبلی در کارگاههای مشمول کمک دولت
- کنترل فوت شدگان به استناد پایگاه ثبت احوال کشور.
- کنترل افزایش غیرمتعارف دستمزد بیمه شدگان به استناد متوسط دستمزد شش ماهه منتهی به آخرین لیست ارسالی با در نظر گرفتن ارتقای شغلی بیمه‌شده و…..
ج) بازرسی‌های تحقیقی براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی :
به آن دسته از بازرسی هایی گفته می‌شود که با توجه به درخواستهای واصله به شرح ذیل در صف بازرسی قرار می‌گیرند. کلیه واحدهای وصول حق بیمه، امور بیمه شدگان، امور مستمری‌ها و در شعبه، استان و یا ستاد می‌توانند از واحد بازرسی درخواست انجام بازرسی تحقیقی نمایند اینگونه درخواست‌ها به صورت نامنویسی نشده در منوی درخواست، ثبت و در صف درخواستهای ثبت‌شده قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است درخواست بازرسی‌های سیستماتیک تحقیقی، بنا به نوع درخواست و به صورت دستی در سیستم بازرسی الکترونیک توسط مسئول بازرسی ثبت و به بازرس یا بازرسان مربوطه تخصیص داده می‌شود، این نوع بازرسی چنانچه بنا به درخواست سایر واحدها باشد می‌بایستی در دفتر شعبه درج و شماره و تاریخ نامه در منوی درخواست بازرسی توسط مسئول بازرسی ثبت و سپس در خواست به بازرس تخصیص داده می‌شود. شماره و تاریخ در منوی ثبت درخواست هوشمند بوده و شماره درخواست یکتاسازی‌شده است.
- دستور ستاد مرکزی و اداره کل استان.
- قرارهای صادره از سوی هیات‌های بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات.
- درخواست از واحدهای ذی مدخل در اجرای نظریه کمیته ۵۳۹.
- درخواستهای موضوع ماده ۷۱ قانون برنامه ششم توسعه (طرح کارورزی).
- استعلام دفاتر اسناد رسمی و موارد موضوع مفاصاحساب ماده (۳۷) قانون تامین اجتماعی.
- درخواست کارفرما یا بیمه‌شده به صورت دستی
- بررسی اشتغال بیمه شدگان شاغل در کارگاههای بالای پنجاه نفر و پیمانکاری‌ها.
- بررسی احراز هویت و اصالت قراردادهای مقاطعه کاری.
د) درخواستهای ارسالی از سامانه خدمات غیر حضوری:
در صورت اعتراض بیمه‌شده یا کارفرما به نتیجه گزارش بازرسی و یا ثبت درخواست افراد شاغل فاقد سابقه در سامانه خدمات غیر حضوری، درخواستهای ثبت‌شده برای بررسی به کارتابل اداره کل در سیستم بازرسی الکترونیک ارسال می‌گردد. روسای ادارات بازرسی در ادارات کل مکلفند نسبت به بررسی و تخصیص درخواستهای ارسالی به شعب اقدام نمایند و درخواستهای مزبور میبایست ظرف مهلت زمانی ۱۴ روز کاری تعیین تکلیف گردد.
هـ) درخواستهای ارسالی از سیستم نام نویسی متمرکز کارگاه و پیمان:
درخواستهای واصله از سیستم نامنویسی متمرکز کارگاه و پیمان مبنی بر تشکیل پرونده مطالباتی و تغییرات لازم اعم از نام، نشانی، فعالیت، صنف، درجه و مشخصات ویژه محاسباتی کارگاه در صف مربوطه قرار می‌گیرد و واحد بازرسی میبایست با توجه به نوع درخواست ارسالی نسبت به انجام بازرسی و اظهار نظر در خصوص موضوع اقدام نماید.
بخش دوم – روش انجام بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی
١– کارگاههای دارای شخصیت حقیقی:
کارگاه هایی هستند که در آنها کارفرما میبایست به صورت ماهانه نسبت به ارسال صورت مزد و حقوق کارکنان شاغل در کارگاه خود با در نظر داشتن دستمزد پرداختی (با رعایت مصوبات شورای عالی کار) و یا دستمزد مقطوع اقدام نماید. ذکر نام کارفرمای حقیقی با رعایت مفاد بخشنامه‌های (۹) و (۱۰) مشترک فنی و درآمد و پس از انعقاد قرارداد کارفرمایان در گزارش بازرسی بلامانع می‌باشد. بازرس سازمان مکلف است در هنگام مراجعه به کارگاههای دارای شخصیت حقیقی که صورت مزد و حقوق ارسال می‌نمایند پس از رویت لیست بیمه کارگاه، در صورت مشاهده موارد افتراقی میان افراد مندرج در لیست با شاغلین کارگاه، گزارش بازرسی خود را با ذکر نوع شغل، مدت اشتغال، دستمزد بیمه شدگان و نام افراد جدید شاغل و با ذکر مشخصات کامل هویتی در کارگاه تنظیم نماید.
چنانچه کارفرما هنگام تنظیم لیست حق بیمه نسبت به درج تاریخ ترک کار اقدام ننموده باشد، روز انجام بازرسی، به عنوان روز ترک کار می‌باشد، در صورت اعتراض و ارائه مدارک مثبته از سوی کارفرما، بازرس میبایست نسبت به ارسال مدارک ارائه‌شده از طریق منوی مربوطه در سامانه بازرسی کارگاهی، اقدام و در صورت احراز تاریخ دقیق ترک کار مراتب را با ذکر مستندات در توضیحات گزارش بازرسی درج نماید و مسئول امور بازرسی مکلف است ظرف مدت ۷۲ ساعت به موضوع رسیدگی و سپس نسبت به تایید نهایی گزارش بازرسی اقدام نمایند. بازرس مکلف است در هنگام مراجعه به کارگاه‌ها دارای شخصیت حقیقی که لیست حق بیمه ارسال ننموده و دارای کارگر شاغل در کارگاه میباشند، نسبت به انجام بازرسی از کارگاه با ذکر نام و مشخصات کامل بیمه شده، نوع شغل، مدت اشتغال فرد، دستمزد بیمه شده، و … اقدام نماید.
٢– کارگاههای دارای شخصیت حقوقی:
بازرس مکلف است در هنگام مراجعه به کارگاههای دارای شخصیت حقوقی که لیست حق بیمه ارسال می‌نمایند پس از رویت لیست بیمه کارگاه، در صورت مشاهده موارد افتراقی میان افراد مندرج در لیست با گزارش بازرسی خود را با ذکر دستمزد، نوع شغل، مدت اشتغال، و نام افراد جدید شاغل در کارگاه تنظیم و در صورت نیاز نسبت به بررسی دفاتر قانونی و مدارک و مستندات اقدام نماید.
بازرس مکلف است در هنگام مراجعه به کارگاههای دارای شخصیت حقوقی موضوع حقوق خصوصی شرکتهای تجاری، موسسات تجاری و غیر تجاری) که لیست حق بیمه ارسال نمی‌نمایند و دارای کارگر شاغل در کارگاه میباشند، نسبت به انجام بازرسی از کارگاه با ذکر نام و مشخصات کامل، نوع شغل، مدت اشتغال فرد، دستمزد بیمه شده، اقدام ودر صورت نیاز به بررسی دفاتر قانونی و مدارک کارگاه در خصوص نحوه ارسال صورت مزد و حقوق آنان اقدام نماید.
در خصوص دستگاههای اجرایی شامل کلیه وزارتخانه ها، موسسات دولتی، موسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی، شهرداریها، شرکتهای دولتی و کلیه دستگاه هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است ، بازرس مکلف است هنگام مراجعه به کارگاههای دارای شخصیت حقوقی موضوع حقوق عمومی (باتوجه به این که این نوع کارگاه‌ها به طور مرتب لیست ارسال می‌نمایند) صرفا در صورت درخواست مراجع ذیربط و یا در صورت رشد نامتعارف دستمزد بعضی از کارکنان شاغل در کارگاه و اشتغال بیمه شدگان بالای ۵۵ سال سن، نسبت به انجام بازرسی از کارگاه با بررسی احکام کارگزینی و اسناد مالی و دریافت مدارک از واحدهای اداری و مالی آن مجموعه اقدام نماید. تبصره: انجام محاسبات حق بیمه در خصوص این نوع کارگاه‌ها بر اساس لیست‌های ارسالی از سوی کارفرما بوده و صرفا در صورت وجود مغایرت، تفاوت نفرات لیست و بازرسی مندرج در گزارش بازرسی مبنای محاسبه قرار خواهد گرفت.
۳–کارگاههای جدیدالتاسیس:
3-1– کارگاههای جدیدالتاسیس حقیقی:
کارگاه هایی هستند که در شعبه فاقد پرونده مطالباتی میباشند. اخذ مدارک مالکیت، قرارداد اجاره و یا سند انتقال سرقفلی، جواز کسب و یا پروانه بازرگانی (در صورت وجود) از کارفرما جهت اختصاص کدکارگاهی الزامی است و بدوا ضرورتی بر انجام بازرسی از محل کارگاه نمی‌باشد واحد وصول حق بیمه میبایست نسبت به تشکیل پرونده مطالباتی و تخصیص کد کارگاهی با توجه به نوع فعالیت کارگاه بر اساس مدارک و مستندات دریافتی از کارفرما اقدام و پس از دریافت اولین لیست، کارگاه میبایست در اولویت اول صف بازرسی قرار گیرد، پس از بازرسی از محل کارگاه، فعالیت عمده و عملی کارگاه، آغاز فعالیت و صحت و سقم لیست ارسالی بررسی و گزارش می‌گردد.
3-2– کارگاههای جدیدالتاسیس حقوقی (موضوع حقوق خصوصی):
کارگاه هایی هستند که در شعبه فاقد پرونده مطالباتی میباشند. دریافت آگهی تاسیس، اساسنامه شرکت، مدارک مالکیت، قرارداد اجاره و یا سند انتقال سرقفلی، شناسه ملی کارفرمای حقوقی، کارت بازرگانی (در صورت وجود) جهت اختصاص کد کارگاهی الزامی است و بدوا ضرورتی بر انجام بازرسی از محل کارگاه نمی‌باشد. واحد وصول حق بیمه میبایست نسبت به تشکیل پرونده مطالباتی و تخصیص کد کارگاهی با توجه به نوع فعالیت کارگاه به استناد آگهی‌های مندرج در روزنامه رسمی و اداره ثبت شرکتها و مستندات دریافتی از کارفرما اقدام و پس از دریافت اولین لیست، کارگاه میبایست در اولویت اول صف بازرسی قرار گیرد. پس از بازرسی از محل کارگاه، فعالیت عمده و عملی کارگاه آغاز فعالیت و صحت و سقم لیست ارسالی بررسی و گزارش می‌گردد.
تبصره: در اجرای مصوبات مورخ 14/7/99 هیات مقررات زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار و به استناد ماده ۷ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی در خصوص اصلاح رویه صدور بیش از یک پروانه در یک پلاک ثبتی در صورت صدور جواز تاسیس، پروانه بهره‌برداری و … از سوی مراجع ذیربط تخصیص یک یا چند کد کارگاهی برای متقاضی یا متقاضیان در یک پلاک ثبتی یا یک کد پستی، مشروط به توافق مالک یا مالکین و ذی نفعان آن پلاک ثبتی و تعیین حدود و ثغور محل اسقرار کارگاه حسب مورد برای مدت یک سال بلامانع می‌باشد.
۴– کارگاههای تعطیل و فاقد فعالیت:
4-1- کارگاههای تعطیل و فاقد فعالیت حقیقی: کارگاههای حقیقی که در زمان انجام بازرسی تعطیل بوده و فاقد فعالیت باشند، بازرسین ضمن انجام بازرسی و کسب اطلاعات محلی در خصوص تعطیلی کارگاه، نسبت به تهیه گزارش بازرسی اقدام و در صورت عدم اعلام کارفرما مبنی بر تاریخ و نوع تعطیلی، تاریخ انجام بازرسی تاریخ تعطیلی کارگاه خواهد بود.
4-2– کارگاههای تعطیل و فاقد فعالیت حقوقی: کارگاههای حقوقی که در زمان انجام بازرسی تعطیل بوده و فاقد فعالیت باشند، بازرسین میبایست ضمن انجام بازرسی و کسب اطلاعات از محل قانونی شرکت، نسبت به بررسی پایگاه اطلاعاتی اداره ثبت شرکتها و جستجوی آگهی تغییرات شخص حقوقی جهت تهیه گزارش بازرسی اقدام نمایند.
توجه: در صورت تعطیلی موقت کارگاه (ساعت ناهاری، مسافرت و…)، مراتب توسط بازرس در سامانه بازرسی کارگاهی ثبت و اعلام می‌گردد. در صورت تعطیلی موقت کارگاه، امکان بازرسی مجدد توسط بازرس فراهم بوده و اطلاعات در سیستم محاسبات ثبت نمی‌گردد.
۵– کارگاههای فاقد کارگر براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی :
به کارگاههای فعال که به جز کارفرما شخص دیگری در کارگاه شاغل نباشد و یا کارگاه هایی که قبلا دارای کارگر بوده و در زمان انجام بازرسی فاقد کارگر میباشند اطلاق می‌گردد.
۶– کارگاههای مستقر در اماکن مسکونی
6-1– کارگاههای با شخصیت حقوقی: کارگاه هایی که محل فعالیت آنان در آگهی روزنامه رسمی و اداره ثبت شرکتها دارای کاربری مسکونی بوده و اقدام به ارسال لیست حق بیمه می‌نمایند.
توجه: به استناد تبصره بند (۲۴) ماده (۵۵) قانون شهرداری ها، دایر نمودن دفتر وکالت، مطب، دفتر اسناد رسمی، دفتر ازدواج و طلاق، دفتر روزنامه و مجله و دفتر مهندسی توسط مالک در اماکن مسکونی بلامانع است، لذا چنانچه فعالیت کارگاه موضوع مشاغل فوق‌الذکر باشد، بازرسی از این اماکن الزامی است.
2-6- کارگاههای با شخصیت حقیقی: بازرسی از این نوع کارگاه‌ها که در منازل مسکونی دایر می‌باشد، مجاز نمی‌باشد.
تبصره ۱: چنانچه مکان مسکونی به صورت کارگاه دایر و دارای تابلو بوده و درب کارگاه باز باشد، بازرسی از محل مورد نظر بلامانع است.
تبصره ۲: چنانچه کارفرمایی در محل با کاربری مسکونی تمایل به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه کارکنان شاغل داشته باشد اعم از کارگاه مشمول کمک دولت و یا عادی، شعب مکلفند هنگام اختصاص کد و دریافت لیست حق بیمه، از کارفرما جواز کسب، قرارداد اجاره و یا سند انتقال سرقفلی،رضایت کتبی از مالک، تعهدی از کارفرما و مالک مبنی بر امکان بازرسی از محل کارگاه و پرداخت کلیه بدهی ملک موصوف را اخذ نمایند و در صورتی که کارفرما از ارایه تعهد استنکاف ورزد، لیست حق بیمه اخذ نخواهد شد و چنانچه پس از ارایه تعهد، به مفاد تعهد عمل ننماید و از ورود بازرسان به کارگاه خودداری نماید، سازمان به استناد اختیارات مصرح در ماده (۳۹) قانون تامین اجتماعی اقدام نموده و از دریافت لیست حق بیمه ماه‌های آتی ممانعت به عمل می آورد.
چنانچه کارگر شاغل در کارگاه واقع در محل با کاربری مسکونی وفق ماده (۹۲) قانون نظام صنفی مراتب اظهار خود مبنی بر اشتغال و عدم بیمه‌پردازی کارفرما اعلام نماید، بازرسان سازمان اجازه ورود به محل مسکونی را نداشته و فرد شاکی می‌بایستی مجوزهای ورود به محل را از مراجع قضایی مربوطه اخذ و الزام کارفرما به همکاری با بازرسان سازمان و مجوز ورود به محل کارگاه توسط فرد مدعی فراهم گردد.
درخصوص، مجتمع‌ها و ساختمانهای مسکونی، چنانچه دارای سرایدار مقیم و نگهبان و… باشند، طبق قانون تملک آپارتمانها در صورت درخواست مدیر یا مدیران ساختمان، با اخذ تعهد کتبی مبنی بر اجازه انجام بازرسی از محل نسبت به تخصیص کد کارگاهی و دریافت لیست و حق بیمه با رعایت مواد (۳۶) و (۳۹) قانون اقدام می‌گردد.
۷– شرکتهای کسب و کار فضای مجازی (استارت آپ ها):
شرکتها و موسسات کسب و کار فضای مجازی (استارت آپ ها) با ارائه مدارک کامل شناخت کارفرمایی و مستندات مربوطه اعم از آگهی ثبت یا مجوز فعالیت می‌توانند در اجرای مواد (۳۶) و (۳۹) قانون تامین اجتماعی نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه افراد مشمول قوانین کار و تامین اجتماعی شاغل خود برابر مقررات مربوطه اقدام نمایند.
7-1- بازرسان سازمان مکلفند در هنگام انجام بازرسی کارگاهی از شرکتها و موسسات کسب و کار فضای مجازی استارت آپها)، ضمن کنترل کلیه کارکنان شاغل حاضر در کارگاه، در صورت اعلام و تایید مراتب دورکاری تمام و یا برخی از افراد شاغل از سوی کارفرما یا نماینده قانونی وی، در صورتی که اسامی آنان در لیست ارسالی کارفرما و یا در آخرین گزارش بازرسی کارگاهی درج گردیده باشد، با لحاظ ماهیت شغل افراد موصوف و با انجام بررسیهای لازم میبایست نسبت به تائید اشتغال ایشان اقدام و توضیحات لازم را در ذیل گزارش بازرسی بطور مشروح و کامل با ذکر اسامی افراد دور کار درج نمایند.
7-2- در خصوص شرکتهای فعال در مراکز رشد، فضاهای کاری اشتراکی و شتاب دهنده‌ها که فهرست آنها از طریق مراجع ذیربط اعلام و به تأیید کار گروه موضوع تبصره ماده ۱۰ مصوبه شماره ۲۵۰۷۱/ت ۵۴۹۹۱هـ مورخ 1/3/1398 هیأت محترم وزیران می رسد، پس از دریافت مدارک کامل شناخت کارفرمایی از جمله پروانه بهره‌برداری فناوری اطلاعات، آدرس دقیق محل کارگاه و تعیین حدود و ثغور مربوط به هر یک از اشخاص حقوقی مزبور، تخصیص کد کارگاهی مربوطه بر اساس فهرست اعلامی بلامانع خواهد بود.
۸–کارگاههای فاقد پرونده مطالباتی (کشفی):
به کارگاه هایی اطلاق می‌گردد که تاکنون شناسایی نشده و دارای کارگر و فاقد پرونده مطالباتی در شعب میباشند. که در صورت مشاهده چنین کارگاه‌هایی، لازم است نسبت به انجام بازرسی با درج فعالیت عمده و عملی کارگاه، ذکر نام کارفرما، نوع صنف، مشخصات افراد شاغل، کد پستی و شناسه ملی اشخاص حقوقی اقدام و مسئول بازرسی پس از اطمینان از عدم وجود سابقه از کارگاه مزبور در دفتر بازرسی شعبه، پس از تخصیص کد کارگاهی گزارش بازرسی را تایید می‌نماید. در صورتی که فعالیت کارگاه تغییر نموده باشد پس از اعلام تعطیلی کارگاه قبلی، کارگاه با فعالیت جدید، به صورت یک کارگاه کشفی در سیستم ایجاد می‌گردد.
۹– کارگاههای خانوادگی:
طبق ماده ۱۸۸ قانون کار، کارگران کارگاههای خانوادگی که انجام کار آنها منحصره توسط صاحب کار، همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول وی انجام می‌شود مشمول مقررات این قانون نخواهند بود. تبصره: کارگاه هایی که افراد شاغل در آنها دارای رابطه نسبی درجه یک از طبقه اول (پدر، مادر و اولاد) با کارفرما میباشند، در صورتی که پدر یا مادر نزد فرزند و بالعکس یا زوجه نزد زوج اشتغال به کار داشته باشند و علاوه بر افراد مذکور، اشخاص دیگری در کارگاه شاغل باشند و اشتغال آنان برای بازرسان محرز گردد، ثبت نام شاغلین در کارگاه علی رغم وجود ارتباط خانوادگی الزامی است.
10- مزارع و باغات کشاورزی
10-1- مزارع و باغات کشاورزی دارای شخصیت حقوقی به کلیه کارگاههای کشاورزی مشمول نظام صنفی کشاورزان که دارای پروانه فعالیت صنفی معتبر و اساسنامه ثبت‌شده در اداره ثبت شرکتها بوده و مراتب در روزنامه رسمی‌کشور درج و در بخش کشاورزی دارای فعالیت میباشند، اطلاق می‌گردد.
10-2- مزارع و باغات کشاورزی دارای شخصیت حقیقی به کلیه کارگاههای کشاورزی که دارای اسناد مالکیت یا اجاره و همچنین پروانه فعالیت صادره از سوی نظام صنفی کشاورزی میباشند اطلاق می‌گردد.
10-3- تعیین حدود و ثغور کارگاه با توجه به وسعت محل کارگاههای کشاورزی الزامی بوده و بررسی اسناد مالکیت و یا قراردادهای اجاره حایز اهمیت می‌باشد.
10-4- در کارگاههای کشاورزی حقوقی، مکاتبات با محل اقامتگاه قانونی شرکت و در کارگاههای کشاورزی حقیقی با محل سکونت کارفرما انجام می‌شود.
” براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی کارگاههای کشاورزی به دو گروه حقیقی و حقوقی تقسیم می شوند ”
10-5- در کارگاه هایی که به صورت اجاره یا رهن به اشخاص (کشاورز) واگذار‌شده است، نحوه تشخیص کارگاه و کارفرما، سند اجاره رسمی منعقده در دفاتر اسناد رسمی و یا دفاتر املاک سطح کشور می‌باشد، بدیهی است درج شماره پلاک ثبتی ملک مورد نظر، نشانی کامل و کروکی محل کارگاه و نام مالک و مستاجر در قرارداد الزامی است.
10-6- در خصوص اسناد مشاعی، چون صاحبان سهم مشاعی، مالک جزء جزء ملک مشاعی میباشند، چنانچه صاحبان سهم در سند مشاع همگی کارفرما نباشند، اخذ رضایت نامه رسمی یا توافق نامه از کلیه مالکان مبنی بر اعلام تصرف کارفرمای کارگاه کشاورزی الزامی است.
10-7- چنانچه کارفرمای کارگاه کشاورزی فوت نماید، اخذ گواهی حصر وراثت و اقرارنامه از کلیه وراث مبنی بر تعیین کارفرمای جدید کارگاه الزامی است، در غیر این صورت تمامی وراث به عنوان نماینده کارفرما بوده و بیمه‌شده محسوب نمی‌گردند.
10-8- کارگاههای کشاورزی جزو کارگاههای فصلی به حساب می آیند، لذا تعیین مدت فعالیت کارگاه براساس نوع محصولات و کار انجام‌شده بر عهده بازرس کارگاه می‌باشد. مسئولین بازرسی شعب مکلفند بازرسی از باغات و زمین‌های کشاورزی را در اولویت قرار داده و در فصول کاشت، داشت و برداشت حداقل سه مرتبه از کارگاههای موصوف بازرسی به عمل آورند و چنانچه کارگاه کشاورزی به دلایل خشکسالی، مهاجرت مالکین، عدم تمدید پروانه فعالیت و یا ابطال مجوزهای قانونی صادره به صورت غیرفعال و یا فاقد فعالیت‌شده باشد میبایست از دریافت لیست حق بیمه افراد ممانعت به عمل آید.
تبصره: بازرسی از این کارگاها میبایست در ساعاتی از شبانه روز صورت پذیرد که امکان حضور کارگران و رویت ایشان وجود داشته باشد.
10-9- فرزندان کارفرما شاغل در کارگاه کشاورزی در صورت تایید بازرس مبنی بر احراز اشتغال ایشان، جزو کارکنان کارگاه محسوب می‌شوند.
۱۱– دفتر مرکزی پیمانکاران:
در خصوص کارگاههای مزبور، شعب می‌بایستی به محض دریافت قرارداد پیمانکاری، چنانچه دفتر مرکزی آن فاقد کد کارگاهی باشد، با اخذ مدارک ثبتی مربوط به اقامتگاه قانونی، آگهی تأسیس و آخرین تغییرات روزنامه رسمی به همراه آدرس ایمیل و شماره تلفن همراه مدیر عامل، از دفتر مرکزی بازرسی به عمل آورده و ضمن صورت برداری و درج شغل کلیه کارکنان شاغل در دفتر مرکزی، نسبت به اختصاص کد کارگاهی اقدام نمایند.
توجه (۱): چنانچه قرارداد به شعبه‌ای که اقامتگاه قانونی پیمانکار حقوقی و یا آدرس شخص حقیقی در محدوده همان شعبه باشد تحویل گردد، کد کارگاهی و ردیف پیمان به آن تخصیص می‌یابد و در صورتی که آدرس پیمانکار حقوقی یا حقیقی در محدوده عملکرد آن شعبه نباشد میبایست از طریق ثبت درخواست در سیستم بازرسی الکترونیک مراتب به شعبه یا استانی که آدرس شخص حقیقی یا حقوقی در محدوده آن می‌باشد، ارسال گردد همچنین در صورتی که قبلا پیمانکار از شعبه مورد نظر کد کارگاهی اخذ نموده باشد شعبه می‌تواند کد کارگاهی را در سیستم بازیابی و ردیف جدید به کد مزبور تخصیص یابد.
توجه (۲): در مواردی که وفق مفاد بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه کاران، موضوع ماده ۴۰ قانون رفع برخی از موانع تولید و همچنین قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی مصوب 15/2/98 مجلس شورای اسلامی از کارگاههای دایر به منظور احراز انجام فعالیت موضوع پیمان با نیروی انسانی متعلق به پیمانکار و در محل کارگاه پیمانکار بازرسی انجام می‌گیرد؛ مراتب میبایست به صراحت در گزارش بازرسی ذکر گردد.
بخش سوم – نحوه تنظیم و نگارش گزارش‌های بازرسی براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی :
بازرس مکلف است به هنگام انجام بازرسی اشتغال تمامی افراد مندرج در سامانه بازرسی کارگاهی و همچنین افراد شاغل در محل را مورد رسیدگی قرار داده و موارد عدم حضور، ترک کار و عدم شمول بیمه شدگان را از طریق منوی‌های مربوطه در سامانه ثبت و مشخصات بیمه شدگان و همچنین مستندات مبنای تشخیص کار کرد، دستمزد و تاریخ ترک کار را در توضیحات گزارش بازرسی به طور کامل درج و از کارفرما یا نماینده وی امضاء اخذ نماید.
چنانچه هنگام انجام بازرسی، کارگر در کارگاه حضور نداشته باشد نسبت به درج عبارت «عدم حضور» اقدام گردد و در صورت عدم حضور بیمه‌شده در دو بازرسی متوالی ، میبایست جهت بررسی و احراز اشتغال وی بازرسی تحقیقی دو نفره صورت پذیرد.
در صورت عدم حضور بیمه‌شده ناشی از ایام بیماری، استراحت پزشکی، ایام زایمان، میبایست برای وی عدم حضور ناشی از بیماری درج گردد.
” براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی کارگاههای دارای چند شیفت کاری بابد توسط بازرسان متعدد بازرسی شوند ”
کارگاههای دارای چند شیفت کاری توسط یک بازرس و یا بازرسان متعدد در ساعات مختلف از شبانه روز بازرسی‌شده و نهایتا طی یک شماره بازرسی تایید و ارسال می‌گردد.
در کارگاههای مشمول دستمزد مقطوع، جداول پایه در سامانه بازرسی کارگاهی قابل رویت است و به محض ثبت فعالیت، صنف و درجه کارگاه، امکان درج شغل بیمه‌شده مقدور بوده و نیازی به درج میزان دستمزد نمی‌باشد. ولی چنانچه بیمه‌شده دارای شغلی باشد که در جدول تعرفه دستمزد مقطوع آن صنف نباشد پس از درج شغل، دستمزد بیمه‌شده مابین حداقل و حداکثر دستمزد مقطوع صنف مربوطه، تعیین و ثبت می‌گردد.
انجام بازرسی از کارگاه هایی که به لحاظ ماهیت فعالیت ورود آقایان به آن ممنوع می‌باشد، توسط بازرسان زن یا احدی از کارشناسان زن واحدهای دیگر میبایست صورت پذیرد.
در خصوص کارگاه‌هایی که به لحاظ نوع فعالیت کارگاه و نوع شغل بیمه شدگان دارای شرایط خاص بوده و در روز وساعات خاص فعال میباشند و اطلاعات مربوطه را در سامانه خدمات غیر حضوری درج و یا به صورت کتبی به شعبه اعلام نموده باشند، انجام بازرسی میبایست با لحاظ مراتب فوق صورت پذیرد.
بخش چهارم – فرایند بازرسی الکترونیک (هوشمند) براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی
به منظور اجرای سیستم بازرسی الکترونیک، سه ساختار مجزا جهت انجام فرایندهای متفاوت طراحی‌شده است که عبارتند از:
۱- نرم‌افزار بازرسی کارگاهی تحت سیستم عامل اندروید بر روی تبلت بازرسان، مسئول بازرسی، رییس شعبه، رییس اداره بازرسی استان و مسئولین ذیربط در ستاد مرکزی نصب می‌باشد و انجام کلیه فرآیندهای بازرسی از کارگاه توسط این سیستم صورت می‌گیرد.
۲- سیستم متمرکز تحت «وب» توسط مسئول بازرسی، رییس شعبه و مسئولین ذیربط در ادارات کل استان‌ها و ستاد مرکز مورد استفاده قرار می‌گیرد و مانیتورینگ تمامی فرآیندهای مربوط به بازرسی‌های انجام‌شده توسط این سیستم صورت می‌پذیرد.
٣- سامانه خدمات غیر حضوری سازمان اعلام نتیجه گزارش بازرسی به عمل آمده از کارگاه به کارفرما، رسیدگی به درخواست بیمه شدگان شاغل در کارگاه به منظور انجام بازرسی از کارگاه، اعتراض کارفرما و بیمه‌شده به نتیجه گزارش بازرسی انجام‌شده از طریق سامانه مزبور صورت می‌پذیرد.
توجه: کلیه اطلاعات درج‌شده در هر یک از این سیستم‌ها به صورت متمرکز در ستاد مرکز نگهداری خواهد شد. و در هنگام انجام بازرسی طول و عرض جغرافیایی محل کارگاه (موقعیت مکانی توسط تبلت ثبت و به سیستم بازرسی الکترونیک ارسال می‌گردد.
در صورت عدم وجود اتصال اینترنت و یا قطعی شبکه، اطلاعات به طور موقت در تبلت ذخیره و در زمان برقراری ارتباط، ارسال می‌گردد. در سیستم بازرسی، گزارش بازرسی قابل حذف نبوده و هرگونه تغییر و اصلاح گزارش بازرسی جهت نظارت و رصد اقدامات انجام‌شده توسط ناظران سطوح بالاتر با درج تاریخ و نام کاربر در سیستم ثبت می‌گردد.
بخش پنجم- سامانه خدمات غیر حضوری بازرسی الکترونیک کارگاه‌ها:
گزارش بازرسی‌های انجام‌شده در سامانه خدمات غیر حضوری به نشانی eservices.tamin.ir توسط کارفرما قابل مشاهده و اعتراض می‌باشد. ضمنا اطلاع رسانی به وی از طریق «پیامک» انجام می‌شود. همچنین بیمه شدگان شاغل در کارگاه می‌توانند کلیه بازرسی هایی که نام وی در آنها درج‌شده است را در سامانه مزبور مشاهده و در صورت اعتراض در خصوص دستمزد، نوع شغل و مدت کارکرد اعتراض خود را ثبت و اعلام نمایند. اگر فردی مدعی اشتغال در کارگاه است لیکن در سازمان تامین اجتماعی نامنویسی نشده باشد، امکان اعلام حضور و اشتغال در کارگاه مورد نظر از طریق دسترسی به فرم ثبت اعتراض در منوی ثبت درخواست برای افراد فاقد بازرسی در سامانه مذکور را خواهد داشت و در تمامی مراحل بررسی درخواست‌ها از طریق پیامک به متقاضیان اطلاع رسانی می‌گردد.
بخش ششم – سیستم محاسبه بدهی براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی :
۱- در مورد کارگاههای گروه دوم، حق بیمه افرادی را که لیست آنها به سازمان ارسال نشده و توسط بازرس مشخصات آنها در گزارش بازرسی قید گردیده است، از تاریخ روز انجام بازرسی تا تاریخ اعلام ترک کار از سوی کارفرما در لیست ماه‌های بعد و حداکثر تا شش ماه بعد محاسبه و مطالبه می‌گردد.
تبصره: در صورتی که نام بیمه‌شده یا بیمه شدگانی در گزارش بازرسی بعد تکرار‌شده باشد و فاصله انجام بازرسی بیش از مدت تعیین‌شده (شش ماه) باشد، ملاک محاسبه صرفا برای بیمه شدگان مزبور در صورت احراز اشتغال توسط بازرس تا روز انجام بازرسی بعدی خواهد بود.
۲- در صورتی که با بررسی اسناد و مدارک برای بازرس احراز گردد که کار کرد، دستمزد و تعداد بیمه شدگان درج‌شده در گزارش بازرسی با لیست ارسالی کارفرما مغایر می‌باشد، میبایست ضمن شرح کامل موضوع در گزارش بازرسی و ارسال تصویر اسناد و مدارک مورد استناد به پرونده الکترونیک کارگاه، مغایرت اعلام‌شده محاسبه و مورد مطالبه قرار گیرد.
۳- در مورد کارگاه هایی که برای اولین بار بازرسی می‌شود و یا به استناد بازرسی قبلی فاقد کارگر یا تعطیل بوده‌اند، در صورت مراجعه بازرس و رویت افراد شاغل در کارگاه، پس از بررسی همه جانبه، هنگام محاسبه حق بیمه سابقه افراد شاغل حداکثر یک ماه از زمان انجام بازرسی به عقب بر می‌گردد و چنانچه کارگاه دارای سابقه بازرسی و بیمه‌شده باشد ضرورتی به درج سابقه در گزارش بازرسی نبوده و تاریخ انجام بازرسی، تاریخ شروع به کار خواهد بود.
بخش هفتم – نحوه نظارت روسای ادارات و مسئولین بازرسی براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی
١- روسای ادارات بازرسی کارگاهی در اداره کل استان‌ها مکلفند نسبت به برنامه ریزی، نظارت بر عملکرد واحدهای بازرسی در سطح شعب، کنترل گزارش‌های بازرسی تنظیمی، بررسی و تخصیص درخواستهای ارسال‌شده از ثبت شرکتها، سامانه خدمات غیر حضوری و کارتابل بین شعب اقدام و سالیانه کلاس‌های آموزشی جهت ارتقای سطح دانش تخصصی مسئولان بازرسی و بازرسان شعب برگزار نمایند و مباحث مهم، موارد قانونی و بخشنامه‌های صادره را به آنان آموزش دهند.
۲- در صورت وقوع هر نوع تخلف از سوی بازرسان می‌بایستی مراتب از طریق ادارات کل استان‌ها به هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری به همراه مدارک و مستندات اعلام گردد.
۳- در مواردی که کارفرما یا نماینده او از اقدامات بازرس جلوگیری نماید بازرس میبایست عدم همکاری کارفرما را در گزارش بازرسی درج و مراتب توسط شعب به اداره حقوقی استان جهت پیگیری و انجام اقدامات قانونی در مراجع قضایی اعلام گردد.
۴- در هنگام وقوع هر نوع حادثه برای بازرسان سازمان در زمان انجام بازرسی، میبایست حمایت‌های حقوقی از سوی اداره کل حقوقی و قوانین صورت پذیرد.
۵- بازرسان انتصابی می‌بایستی دارای پوشش و برخورد اجتماعی مناسب، متعهد به اصول اخلاقی و کاری باشند.
” براساس بخشنامه بازرسی کارگاهی تامین اجتماعی بازرسان انتصابی می‌بایستی دارای پوشش و برخورد اجتماعی مناسب، متعهد به اصول اخلاقی و کاری باشند. ”
۶- در شعب تیپ ۳، ۴ و ۵ بازرس عهده‌دار کلیه وظایف مسئول بازرسی می‌باشد.
۷- کنترل و تایید بازرسی‌های انجام‌شده توسط بازرسان حداکثر ظرف مدت ۷۲ ساعت بعد از انجام بازرسی توسط مسئولین بازرسی صورت می‌پذیرد.
۸- در شعب اقماری انجام بازرسی توسط بازرس شعبه اقماری و تایید بازرسی توسط مسئول بازرسی شعبه اصلی انجام می‌پذیرد.
۹- روسای شعب مکلفند در جهت تامین وسیله نقلیه بازرسان اقدام و در صورت عدم استفاده بازرس از وسیله نقلیه شعبه پرداخت هزینه ایاب و ذهاب به بازرسان برابر ضوابط و مقررات تعیین‌شده صورت پذیرد.
مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان موظف است ترتیبی اتخاذ نماید تا با هماهنگی اداره کل وصول حق بیمه، حسب مورد نسبت به تهیه نرم افزار، اصلاح، توسعه و هرگونه تغییر در نرم افزارهای موجود که مطابق این بخشنامه ضرورت داشته باشد حداکثر ظرف مدت دو ماه پس از ابلاغ بخشنامه اقدام نماید.
مسئول حسن اجرای این بخشنامه معاونت‌های بیمه‌ای، توسعه مدیریت و منابع انسانی، برنامه ریزی، مالی و پشتیبانی، شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تامین، مدیران کل، معاونین منابع بیمه‌ای، روسای ادارات بازرسی، وصول حق بیمه و کارشناسان فناوری اطلاعات شعب میباشند.